اما بالاخره بعد از سال ها که خارجی ها به بهانه آلوده بودن این محصول ارزشمند ،آن را به قیمت نازل می خریدند و با بسته بندی شکیل به چندین برابر قیمت می فروختند مسوولان و فعالان این عرصه حساس شدند.

در واقع اولین شوک به تولید و بازار این محصول در داخل و حساسیت مسوولان و دست اندرکاران این حوزه، زمانی وارد شد که در اثر خشکسالی های متوالی تولید این محصول به یکباره با افت شدید قیمت در حوالی سال های 83 تا 85 روبه رو و همین امر موجب شد تا همه اعم از بخش دولتی و خصوصی به فکر چاره بیافتند که آن را از رکود خارج کنند.

همان زمان راهکار موقتی خرید تضمینی این محصول داده شد که شاید مقطعی در یک سال جواب داد اما برای میان مدت فاقد کارآیی بود.

بنابراین تلاش ها برای ساماندهی زنجیره و چرخه زعفران از تولید تا صادرات طرحی دیگر را رقم زد و در نهایت منجر به تدوین طرح جامع زعفران شد که بالاخره سال گذشته مصوبه دولت را گرفت اما تاکنون اجرایی نشده است.

دبیر شورای ملی زعفران ایران در این زمینه می گوید : هم اکنون سود حاصل از تولید این محصول و بویژه نوسانات اخیر قیمت دلار در بازار زعفران به جیب خارجی‌ها رفته و می‌رود.

ˈفرشید منوچهریˈ افزود: هم اکنون بیش از 93 درصد زعفران به کشورهای مختلف به صورت بسته‌بندی صادر می‌شود.

وی با بیان اینکه مطابق قوانین سازمان توسعه تجارت، صادرات زعفران با بسته‌بندی بیش از 30 گرم این محصول جزو صادرات فله به حساب می‌آید، گفت: هم اکنون تنها شش درصد از صادرات زعفران ایران به این صورت انجام می شود اما میزانی هم که با بسته بندی صادر می شود در واقع به تناسب نیاز و سلیقه بازار نیست.

به گفته وی ، بسیاری از رقبای خارجی زعفران ما به دنبال بهانه‌ای برای کاهش قیمت زعفران هستند و آنچه در این سال ها در قالب شایع شدن اخباری مبنی بر بار میکروبی بالای این محصول روی داده بهانه ای در دست خارجی‌ها برای کاهش قیمت این محصول ارزشمند بوده است.

دبیر شورای ملی زعفران ایران با ابراز تاسف از این موضوع که ضوابط خاصی نیز در این زمینه تعریف نشده است، گفت: هم اکنون بیشترین سهم صادرات زعفران ایران به کشورهای امارات متحده عربی و اسپانیا است و آن ها این محصول را بسته بندی و صادر می کنند و سود آن را می برند.


** نبود حمایت لازم از تولید کننده و صادر کننده زعفران

در واقع یکی از مشکلات عمده این محصول معیوب بودن و نابسامانی چرخه تولید تا صادرات آن است که متولی مشخص، برنامه و سامان درستی ندارد.

مدیرعامل صندوق توسعه صادرات زعفران ایران در این زمینه می گوید : حمایت هایی که از تولید کننده زعفران می شود، اندک است.

ˈعلی شریعتی مقدمˈ افزود : امروز نیازمند ساماندهی زنجیره تولید زعفران هستیم که این امر خود نیاز به بودجه ،برنامه ریزی و طراحی منسجم دارد.

وی اظهار کرد: تولید با کیفیت از طریق بهبود تولید، فرآوری و افزایش راندمان تولید می تواند 20 تا 30 درصد درآمد و سود کشاورز را افزایش دهد ضمن آنکه با بازاریابی مناسب، فروش و صادرات آن در بازار جهانی هم تضمین شود.

وی افزود : در بحث صادرات متاسفانه به علت آنکه هیچ منعی در قوانین داخلی وجود ندارد، افراد بی شماری در امر صادرات دست اندرکار هستند و بسیاری از آنها بدون هیچ تجربه و تخصصی در این زمینه وارد بازار شده اند.

وی ادامه داد : هم اینک 200 صادر کننده از آمار گمرک ها خارج شده که برای اتحادیه ها و تشکل های بخش شناخته شده نیست و در حقیقت صادرکننده واقعی نیستند.

وی گفت : ما در بحث زعفران در عمل بیش از 50 صادرکننده واقعی نداریم و بقیه عموما غیر حرفه ای هایی هستند که وارد این بازار شده اند.

وی با بیان اینکه ایجاد بورس در کشف قیمت و ساماندهی وضعیت خرید و فروش زعفران می تواند موثر باشد، گفت : در واقعیت این بورس وجود دارد زیرا هر روز قیمت زعفران شفاف است و کالای کشاورز تبدیل به بورس می شود.

وی اظهار کرد: با وجود این، شبکه های زیرزمینی هم در این بازار حضور دارند و گاه بدنامی هایی برای این محصول در بازار جهانی ایجاد می کنند که به بازار صادراتی ما آسیب می زند.

شریعتی مقدم گفت: در این میان متاسفانه شیب حمایت ها از کار سالم و واقعی و صادرات با ارزش افزوده منفی است و وعده های مسوولان مبنی بر حمایت از این محصول محقق نشده است.

وی توضیح داد : جوایز صادراتی در بخش زعفران بسته بندی کاهش یافته و حمایت های وعده داده شده از شورای ملی زعفران هم صورت نمی گیرد و اتاق بازرگانی ، صنایع، معادن و کشاورزی استان تلاش کرده مستقل با تشکل های بخش در این زمینه فعال شود.

وی بر ضرورت توجه ویژه بخش دولتی و تعامل و هماهنگی آن با بخش خصوصی از تولید کننده گرفته تا صادر کننده تاکید کرد.


** ارزآوری زعفران/ معطلی اجرای طرح جامع این محصول به علت نبود اعتبار

زعفران برای استان هایی چون خراسان رضوی و جنوبی یک محصول ارزشمند و راهبردی محسوب می شود، اما اهمیت آن برای کشور کمتر از استان نیست.

در یک برآورد سرانگشتی، گردش پولی زعفران با احتساب ارزش هر کیلو از این محصول با قیمت 20 میلیون ریال برابر با 392 میلیون دلار (10هزار میلیارد ریال) و معادل خرید دو میلیون تن گندم است.

بر اساس آمارهای موجود، زعفران به تنهایی در خراسان رضوی 1/1 برابر گندم، 7/5 برابر چغندر، 8/4 برابر پنبه و 8/15 برابر یونجه ارزش و سودآوری دارد که این سوای از اشتغال گسترده و تامین معیشت بسیاری از خانواده های مرزنشین دو استان است.

اما اینکه برای حفظ و توسعه این محصول ارزشمند و رسیدن به جایگاه اصلی آن در بازار جهانی چه باید کرد بسیاری از فعالان و کارشناسان بخش بر آن هستند که طرح ملی جامع زعفران خود راهکاری موثر برای این محصول راهبردی است.

گفته می شود، طرح جامع زعفران که چندی قبل به عنوان برنامه ملی بهبود تولید، فرآوری، توزیع و صادرات زعفران تغییر نام داد با وجود تصویب همچنان به علت تخصیص نیافتن بودجه لازم، معطل ماند.

در این طرح وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسوول اجرا موظف شد با همکاری دستگاه های ذیربط برای اجرای راهکارهای تعیین شده به منظور تحقق چشم انداز این برنامه اقدام کرده و در پنج سال شرایط لازم برای اجباری شدن استانداردهای موضوع فصل پنجم این برنامه را به طور کامل تامین کند.

از اهداف اجرای برنامه ملی جامع زعفران، دستیابی به تولید سالانه 500 تن زعفران در افق سال 1400 ، ارتقای کیفیت این محصول، ساماندهی فعالان امور تولید، فرآوری، بازاریابی و صادرات زعفران زیر نظر شورای ملی زعفران، تدوین و بازنگری استانداردهای مربوط و ارتقای جایگاه زعفران ایران در سازمان استاندارد جهانی از طریق ایجاد دبیرخانه مستقل زعفران در ایران زیر نظر کمیته بین‌المللی ادویه و چاشنی (iso) است.



** اجرای طرح ارتقا کیفیت و شناسه تولید زعفران در سطحی محدود

با اجرایی نشدن برنامه جامع زعفران و عدم اختصاص بودجه لازم به این برنامه، شورای ملی زعفران به منظور حمایت از این محصول راهبردی ،خود طرح ارتقا کیفیت و شناسه تولید زعفران خالص ایران را تهیه و در وسعت محدودی اجرایی می کند.

طرحی که در ابتدا در سطح سه شهرستان و چند روستا سال قبل اجرا شد و امسال امید می رفت با حمایت های دولتی در سطح گسترده ای اجرایی شود که هم بازدهی، تولید و کیفیت آن را بالا ببرد و هم زمینه صادرات آن را ارتقا دهد.

دبیر شورای ملی زعفران از آنچه ˈعدم توجه ویژه و محقق نشدن وعده های مسوولان درباره زعفران و اجرای طرح جامع این محصول در زمینه ارتقای تولید، کیفیت و جایگاه آن در بازارهای دنیاˈ عنوان می کند انتقاد و بر لزوم توجه ویژه مسوولان به این امر تاکید دارد.

ˈفرشید منوچهریˈ گفت: شورای ملی زعفران پارسال به منظور کاهش دغدغه های خریداران و صادرکنندگان زعفران و برای صدور محصولی با کیفیت مطلوب ˈطرح ارتقا کیفیت و شناسه تولید زعفران خالص ایرانˈ را در سطح سه روستای خراسان جنوبی به طور آزمایشی اجرا کرد.

وی افزود : نتایج حاصل از این طرح بسیار ارزشمند بود زیرا منجر به بهبود کیفیت، کاهش آلودگی های این محصول و افزایش راندمان آن در واحد سطح شد.

او ادامه داد: با وجود مکاتبه، پیگیری و اعلام آمادگی برای انتقال تجربیات و همکاری با وزارتخانه های جهاد کشاورزی و صنعت و معدن و تجارت، حمایتی در این زمینه انجام نشده است.

وی افزود: هدف امسال ما اجرای ˈطرح بهبود کیفیت و شناسه تولید زعفرانˈ در دست کم 30 درصد مزارع زعفران استان های خراسان رضوی و جنوبی بود اما به علت عدم حمایت بخش های دولتی مرتبط، این طرح امسال هم از سوی شورای ملی زعفران در سطح محدودی از روستاها اجرا شده است.

دبیر شورای ملی زعفران گفت: یکی از نگرانی های ما افزایش تولید و عدم ساماندهی جمع آوری و خشک کردن زعفران است.

وی با اشاره به بارش های به موقع امسال، بهبود وضعیت پیاز زعفران و افزایش سطح زیر کشت پیش بینی کرد: تولید زعفران دست کم 20 درصد افزایش یافته و 30 میلیون تن گل زعفران تولید شود.

او اظهار کرد عدم اجرای ˈطرح بهبود کیفیت زعفرانˈ موجب می شود بخش عمده ای از گل های تولید شده زعفران به حاشیه شهرها منتقل و در شرایط نامناسب پرکنی و خشک می شود که این امر می تواند به تولید زعفران صادراتی و صدور آن لطمات جدی وارد کند.

دبیر شورای ملی زعفران از وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت خواست در این زمینه برنامه ریزی کرده و همکاری و مشارکت لازم را داشته باشند.

عضو شورای ملی زعفران هم در این زمینه گفت : طرح ارتقای کیفیت و شناسه تولید زعفران خالص ایران امسال در سطح 22 ایستگاه در 22 روستا در قالب سه شهرستان خراسان جنوبی و چهار شهرستان خراسان رضوی اجرایی شد.

ˈسیدعلی حسینیˈ افزود : با وجود نتایج خوب این طرح طی سال قبل، جهاد کشاورزی امکان آن را به علت کمبود اعتبار مقدور ندانست و در نهایت شورای ملی زعفران با کمک اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی استان درصدد اجرای آن برآمد.

وی توضیح داد : طرح ارتقای کیفیت و شناسه تولید زعفران در سال 90 در دو شهرستان خراسان جنوبی اجرا شد که نتایج بسیار خوبی داشت.

وی بیان کرد : در پی اجرای آن ،کیفیت و عملکرد تولید این محصول افزایش و ضایعات آن هم کاهش قابل ملاحظه ای یافت ضمن آنکه کیفیت رنگ دهی زعفران هم نسبت به نرم استاندارد بین المللی 50 درصد ارتقا پیدا کرد و آلودگی های میکروبی زعفران هم به کمتر از حد مجاز رسید.

حسینی افزود : میزان زعفران استحصالی از هر کیلو گل هم از 9تا 13 به 15 تا 17 گرم افزایش یافت.

وی اظهار کرد: در این طرح ، آموزش های فنی و زراعی ، نظارت فنی و بهداشتی بر مراحل مختلف از برداشت تا جمع آوری ،فرآوری و نگهداری محصول، تجهیز کشاورزان به وسایل مورد نیاز برای عملکرد بهتر و با کیفیت تر به کشاورزان ارائه می شود.

وی ادامه داد : در طرح مذکور الگوها بر اساس خواسته و سلیقه بازارهای هدف مشخص شده و آن را به کشاورز ، صنایع فرآوری و بسته بندی و صادر کننده منتقل می کنیم.

وی با بیان اینکه اجرای این طرح در دوره یکسال در سطح گسترده ای در اراضی زیر کشت زعفران امکانپذیر است، افزود: جهاد کشاورزی اعتبارات اندکی در این طرح مهم گذاشته و شورای عالی زعفران با منابع محدود داخلی نمی تواند آن را در سطح تمامی اراضی اجرا کند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: